هدف اغلب کارجویان در مصاحبه استخدامی تاثیر گذاری روی کارفرماست. گاهی این اثرگذاری به معنی موافقت حداکثری با دیدگاه های طرف مقابل و تکان دادن سر به نشانه تایید نظراتش تلقی می شود.
شاید این رفتار غیرصادقانه در فرآیند استخدام به داد کارجو برسد اما ماه همیشه پشت ابر نمی ماند و پس از مدتی پس از استخدام کارفرما خواهد فهمید که تصورات نادرستی از کارجو داشته است. راه دیگری که پس از تاییدهای غیر صادقانه برایتان باقی می ماند این است که تا پایان همکاری چندساله تان به دروغ هایی که گفته‌اید پایبند بمانید، راهکاری که بیشتر شبیه شکنجه طولانی مدت به نظر می رسد.
یکی از راه ها برای اینکه گرفتار این مشکل نشوید این است که در طول مصاحبه استخدامی صادقانه نظراتتان را بیان کرده و خودتان را همانطور که هستید نشان دهید، نه فردی که به نظرتان کارفرما دوست دارد. در واقع جذاب ترین مصاحبه های استخدامی آنهایی هستند که دو طرف در برخی مواد به شکلی منطقی دیدگاه های یکدیگر را زیر سئوال برده و با آن مخالفت می کنند. چنین رفتاری نشان می دهد که متقاضی کنجکاو است، زیر بار هر دستوری نمی رود و توانایی گفتگو و مذاکره هم دارد. پس به جای اینکه مخالفت هایی از این دست را درگیری با مسئول استخدام در نظر بگیرید، آنرا نقطه شروعی برای یک بحث و مذاکره منطقی بدانید.
اما اصول مخالفت با دیدگاه های مصاحبه کننده کدامند؟
مخالفت با دیدگاه های مصاحبه گر باید به شکلی منطقی صورت گیرد. اینکه بگویید "در این زمینه با شما موافق نیستم" بنظرم ایده خوبی نیست و بهتر است با جمله ای مثل “من این موضوع را از دید فردی خارج از شرکت می بینم و بر اساس تجربه ای که در چند سال کار تخصصی کسب کرده ام ...” مخالفتتان را مطرح کنید، در این صورت مصاحبه کننده را به پای یک مذاکره می کشانید.
برای مثال اگر مصاحبه کننده گفت “ما برای توسعه نرم افزار همیشه از روش آبشاری استفاده می کنیم” اما شما رویکرد چابک را به خاطر امکان پیاده سازی تغییرات حین پیشرفت پروژه قبول داشتید، می توانید بگویید: “جالب است که از روش آبشاری استفاده می کنید چون من به نظرم با روش آبشاری می توان سریعتر و دقیق تر به نتیجه رسید”.
واکنش مصاحبه کننده به این جمله اطلاعات بسیاری را در مورد شرایط شرکت به شما می دهد. مثلا اگر مصاحبه کننده گفت روش چابک اینجا جواب نمی دهد، شما متوجه خواهید شد اگر فردا روزی استخدام شدید باید خودتان را برای چه چیزی آماده کنید.
البته مخالفت با مصاحبه کننده همیشه آسان نیست. در این شرایط همیشه یک عدم تعادل وجود دارد و بعید نیست مصاحبه کننده مخالفتتان را نشانه ای از سخت بودن کار با شما برداشت کند. با این حال انجام کارهایی قبل، حین و بعد از مصاحبه این ریسک را به حداقل می رساند.
قبل از مصاحبه استخدامی کمی درباره فرهنگ سازمانی شرکت و نحوه برخورد با ایده های جدید کارکنان تحقیق کنید. اینکه آیا بنیانگذاران و مسئولان شرکت آمادگی پذیرش نظرات دیگر با ذهن باز را دارند یا به روش های قدیمی خود چسبیده و خیال دل کندن از آنها را ندارند.
برای جستجو در این موارد می توانید به سایت هایی نظیر لینکدین، توییتر و فیس بوک مراجعه کنید. اگر از میان کارکنان سازمان با کسی آشنایی دارید، می توانید سئوالاتی مثل “کدام ویژگی سازمان را می پسندی و چه بخش هایی جای پیشرفت دارد؟” بپرسید. پاسخ وی به این سئوالات سازوکار درونی و فرهنگ سازمان را برایتان روشن می سازد.
در طول مصاحبه اگر سئوالی سخت از شما پرسیده شد، نیازی نیست به سرعت به آن پاسخ دهید. در عوض کمی تامل کرده و به افکارتان سر و سامان بدهید. با گفتن جملاتی مثل “نقطه نظر جالبی دارید، اجازه دهید یک لحظه درباره آن فکر کنم” برای یافتن بهترین پاسخ زمان بخرید.
بدین ترتیب به مصاحبه گر نشان می دهید که در لحظات بحرانی توانایی تفکر و حل مساله را دارید. بنابراین به جای ارائه پاسخ بی معنی و سر هم کردن جملات نامفهوم قدرت تفکر خود را به رخ کشیده و با ارائه پاسخی دقیق شانس استخدام را بالا ببرید.
نه تنها در مصاحبه استخدامی بلکه هر زمان که قصد مخالفت با فردی قوی تر را دارید، باید ابتدا طرف مقابل را آماده کنید. برای مثال به جای اینکه مستقیما در چشم کارفرمای آینده‌تان خیره شده و بگویید اشتباه می کنی بهتر است اینگونه جمله خود را آغاز کنید: “من دیدگاه متفاوتی نسبت به شما دارم، می توانم نظرم را با شما در میان بگذارم؟” این نوع دعوت از طرف مقابل دو مزیت دارد.
اولا به مصاحبه گر القا نمی شود که از نظر شما وی کاملا در اشتباه است. اگر رک و بی پرده بگویید اشتباه می کنید، احتمالا وی در موضع دفاعی قرار گرفته و مصاحبه را تمام می کند اما گفتن اینکه من دیدگاه متفاوتی دارم، درهای گفتگو را باز می کند.
در ثانی پرسیدن سئوال در مورد امکان مطرح کردن دیدگاهتان کنجکاوی طرف مقابل را برمی انگیزد. شما مصاحبه گر را به شنیدن نظرتان مجبور نکرده اید، بلکه از وی دعوت کرده اید که آن را هم مد نظر قرار دهد.
با تمام این تفاسیر حین مصاحبه باید بر اساس شرایط تصمیم گیری کنید. اگر فکر می کنید مصاحبه کننده به مخالفت روی خوش نشان نمی دهد، قیدش را بزنید. نکته مهم دیگر این است که مصاحبه چه حسی را به شما منتقل کرده، هیجان زده و خوشحالید یا حس سرخوردگی و ترس بر شما مستولی شده؟ این احساسات نشانگر خوبی از وضعیت شما پس از استخدام در سازمان خواهند بود.
طبیعتا زمانی که در همان جلسه مصاحبه هیچ مخالفتی پذیرفته نمی شود، پس از استخدام در شرکت هم افراد مافوق آنرا بر نخواهند تافت. بنابرین اگر در همان جلسه احساس نادیده گرفته شده به شما تحمیل شده و تاب تحمیل بله قربان گفتن مداوم را ندارید، حتی در صورت قبولی در مصاحبه هم بی خیال استخدام شوید.
حتی اگر فضای ناخوشایند مصاحبه شما را از اشتغال در سازمان منصرف کرد، نباید پل های پشت سرتان را خراب کنید. در این شرایط با ارسال نامه ای محترمانه برای کارفرما از وی برای فرصتی که در اختیارتان قرار داده تشکر کرده و دلایلتان برای عدم همکاری را روشن و واضح شرح دهید.
فراموش نکنید مصاحبه استخدامی یک جاده دو طرفه است. همانطور که کارفرما چیزی که شما می خواهید (شغل) را در اختیار دارد، شما هم از همان چیزی که کارفرما می خواهد (مهارت و تخصص ارزش آفرین) بهره مند هستید. شما با بیان دقیق و صادقانه دیدگاه هایتان، تضمین می کنید که هر دو طرف می دانند چه چیزی به دست خواهند آورد.
